In onze Data 101 reeks gaan we dieper in op essentiële concepten uit de datawereld. In deze editie bespreken we Data Lineage, ook wel bekend als dataherkomst.
Data lineage is heel belangrijk als je datagedreven wilt werken, maar veel organisaties vinden het lastig om dit goed in kaart te brengen en te beheren. In dit blog leggen we uit wat data lineage is, waarom het zo belangrijk is, en hoe je het effectief kunt inzetten binnen jouw organisatie.

Wat is Data Lineage?

Data Lineage is het proces dat de volledige reis van data in je organisatie in kaart brengt, van de bron tot aan de uiteindelijke bestemming of gebruiker. Het beschrijft hoe data door verschillende systemen stroomt (de zogenaamde dataflow), welke transformaties de data ondergaat (bijvoorbeeld splitsen, samenvoegen of aggregeren) en met welk doel dit gebeurt.

Met andere woorden: Data Lineage geeft inzicht in het volledige proces dat je data door je organisatie doorloopt.

Waarom is Data Lineage belangrijk?

Data lineage is essentieel voor elke organisatie die afhankelijk is van data, omdat het niet alleen helpt bij het beheren en begrijpen van data, maar ook bij het verbeteren van de datakwaliteit, het optimaliseren van bedrijfsprocessen en bij het waarborgen van de naleving van regelgeving.

Transparantie en betrouwbaarheid

Data lineage biedt helderheid over hoe je data door je organisatie beweegt, wat essentieel is om te begrijpen hoe data wordt gegenereerd, verwerkt en gebruikt. Deze transparantie helpt je om de betrouwbaarheid en nauwkeurigheid van je data in te schatten.

Compliance en Regelgeving

Omdat elke organisatie moet voldoen aan regelgeving (zoals AVG in Nederland), is het belangrijk om precies te weten welke persoonsgegevens je bezit, waar ze zijn opgeslagen en waarvoor ze worden gebruikt. Bij een datalek helpt data lineage om snel te identificeren welke gegevens zijn gecompromitteerd en wie er moet worden geïnformeerd.

Datakwaliteit en probleemoplossing

Data lineage maakt het eenvoudig om te traceren waar en hoe je data is veranderd binnen je processen. Dit is handig bij het identificeren van knelpunten of fouten in de verwerking en het oplossen daarvan. Daarmee draagt het bij aan de algehele verbetering van je data.

Efficiëntie en Kostenbesparing

Door inzicht in je datastromen te krijgen, kun je inefficiënte processen herkennen en optimaliseren. Data lineage helpt je ook om overbodige processen en rapportages te identificeren, zoals rapporten die door niemand meer worden gebruikt of meerdere rapportages die dezelfde gegevens bevatten, waardoor je kosten kunt besparen.

Ondersteuning bij Besluitvorming

Data lineage versterkt het besluitvormingsproces door meer duidelijkheid te geven in de data die je gebruikt. Door inzicht te geven in de context, herkomst, transformaties en kwaliteit van gegevens, kun je datagedreven beslissingen nemen op basis van gegevens die je vertrouwt.

Toepassen van Data Lineage in jouw organisatie

Het toepassen van data lineage is een belangrijke stap naar effectief datamanagement en een cruciaal onderdeel van data governance. Begin met het identificeren van je belangrijkste databronnen, datastromen en processen. Werk samen met verschillende afdelingen, van IT tot eindgebruikers, om een compleet beeld te krijgen van hoe data door je organisatie stroomt en waarvoor het wordt gebruikt.

Er zijn verschillende tools beschikbaar die je kunnen helpen bij het automatiseren en visualiseren van data lineage. Of je nu kiest voor een open-source oplossing of een geavanceerde tool hangt af van de complexiteit van je data. Mogelijk beschik al over systemen die dit (deels) voor je kunnen doen.

Maak je bijvoorbeeld gebruik van een TimeXtender datawarehouse? Dan heb je al toegang tot geautomatiseerde data lineage om herkomst, transformaties en bewegingen van data te traceren. Ook Qlik, met oplossingen als Qlik Sense en Qlik Catalog, biedt volledig inzicht in de datastroom van bron tot rapportage binnen de Qlik omgeving. En Power BI Service biedt een Data Lineage View om relaties tussen datasets, rapporten en dashboards te visualiseren, en kan met bijvoorbeeld Microsoft Purview worden geïntegreerd voor meer geavanceerde doeleinden.

Conclusie

Data lineage biedt je organisatie waardevolle inzichten die variëren van verbeterde datakwaliteit en naleving van regelgeving tot kostenbesparing en efficiëntere bedrijfsprocessen. Door het volledige dataproces in kaart te brengen, vergroot je de transparantie en betrouwbaarheid van je gegevens, wat cruciaal is voor datagedreven besluitvorming. Met de juiste tools en aanpak kan data lineage een belangrijk onderdeel worden van je data governance-strategie. Hiermee voldoet je organisatie niet alleen aan huidige eisen, maar is het ook goed voorbereid op de toekomst.